Όλο το πρωί μαζεύαμε ελιές. Είχαμε, ωστόσο, πάρει μαζί μας μαγιώ, διότι από την προηγούμενη το είχαμε υποσχεθεί ότι θα κολυμπήσουμε μετά τον αγροτουρισμό μας.
Ήταν Σάββατο 14 Οκτωβρίου 2017. Εκτός απ’ το μαγιώ, είχα μαζί μου ένα τετράδιο κι ένα στυλό.
Αφού βγήκαμε απ’ τ΄αλμυρά και δροσερά νερά, στο Νεράκι, ντυθήκαμε – ήταν κιόλας αργά το απόγευμα, είχε απλωθεί εκείνη η τρυφερή φθινοπωρινή ψύχρα – κι έβαλα στα χέρια του Δημήτρη το τετράδιο και το στυλό: “αν τυχόν θέλεις να κρατήσεις σημειώσεις,” είπα, τάχα αδιάφορα, “θα σου αναπτύξω κάποια θέματα.”
Στο βλέμμα του, την συγκατάβαση διαδέχθηκε η έκπληξη και σε λίγο ο ενθουσιασμός και το χέρι του έτρεχε και τα φύλλα του τετραδίου γέμιζαν και γύριζαν και γέμιζαν και γύριζαν.
Βράδιαζε, σηκωθήκαμε να βαδίσουμε την επιστροφή. Πήρα πίσω το σπιράλ, γνωρίζοντας ήδη ότι, ναι, μπορούσα να προχωρήσω με τα μαθήματα που σχεδίαζα.
Καθώς περπατούσαμε και απαντώντας στις ερωτήσεις του, του θύμισα τις δύο ιστορίες που έχω συμπεριλάβει στο “ήταν ένα χαϊκου” στις σελίδες 61 και 62 καθώς και 81 και 82.
Αυτό ήταν το πρώτο μάθημα, που είχα προγραμματίσει – μόνο από την πλευρά μου, βέβαια, μα ευτυχώς ο μαθητής μου, έκπληκτος και πρόθυμος, αποδέχθηκε τον ρόλο του – και είχα προετοιμάσει. Ήταν το δοκιμαστικό μου, όπως είπα και στον καλό μου φίλο. Και ήταν πετυχημένο, κατανοούσα, αργότερα, διαβάζοντας τις σημειώσεις που είχε κρατήσει.
Αυτό το μάθημα – στο οποίο είχα καταπιαστεί με τρεις μόνο λέξεις: ελευθερία, έργο, έρωτας – εξελίχθηκε στην Πρώτη Εποχή Μαθητείας.
Την Πέμπτη παρέδιδα το Έργο. Το μάθημα αυτό αποτελείται από τρία μέρη. Την εισαγωγή, τη σύνδεση του έργου με το δημιουργό ον που είναι ο άνθρωπος. Την ανάλυση του έργου της καθημερινότητάς μας – έργου που παράγεται από τις δεξιότητες των χεριών μας, του συναισθηματικού μας κόσμου, της διάνοιάς μας – του έργου που απολαμβάνουμε και μοιραζόμαστε με τους άλλους κατά τη διάρκεια του βίου που διάγουμε, ως πλάσματα. Την αναζήτηση του έργου της ζωής μας, της αποστολής μας, του έργου που πηγάζει από το ον που καθένας από εμάς είναι και μέσω του οποίου αφήνουμε το αποτύπωμά μας στον κόσμο.
Η μαθήτριά μου στην τέχνη ΕυΑειΖωίας “εύΧρηστος Δημιουργός Λόγος” είχε φέρει πολύ ενδιαφέρουσες εργασίες από το προηγούμενο μάθημα και ο χρόνος είχε προχωρήσει, όταν άρχισα να παρουσιάζω το Έργο. Αλλά τώρα γνωρίζω ότι δεν ήταν αυτός ο λόγος, που η παράδοση δεν ολοκληρώθηκε.
Παρουσίασα τα δύο πρώτα μέρη. Σταμάτησα. Κοίταξα την συμμαθήτριά μου στο iPad. Κοίταξα τις σημειώσεις μου στο MacBook. Άνοιξα το στόμα μου. Έκλεισα το στόμα μου. Είχε πάει η ώρα δέκα το βράδυ. Ένιωθα την κούρασή μας. Είχαμε κι οι δυο μια δραστήρια ημέρα. Ένα χασμουρητό αναδύθηκε. Ένιωσα ανακούφιση. Πήρα την ευκαιρία. Ανακεφαλαιώσαμε. Βάλαμε τις ασκήσεις. Ευχαριστήσαμε και καληνυχτίσαμε η μια την άλλη.
Μα τι έγινε απόψε; αναρωτιόμουν. Δεν μπορώ να παραδώσω το μάθημά μου; Με όλες τις σημειώσεις, από τόσες φορές που το έχω παραδώσει, μπροστά στα μάτια μου; Αυτή η αίσθηση ανεπάρκειας που μου είχε συστηθεί από την πρώτη μου γνωριμία με τον εθελοντισμό, αναδύθηκε πάλι. Ζήτησα, ευγενικά, από το μυαλό μου να ησυχάσει, ώστε να μπορέσω ν’ αφουγκραστώ την εσωτερική μου φωνή, την κρυμμένη απάντηση. Σε λίγο πήγα για ύπνο, ακόμα με την ερώτηση, η οποία είχε διαμορφωθεί κατ’ αυτόν τον τρόπο “και το έργο της ζωής μου;”
Η Πέμπτη στο γραφείο ήταν μια ημέρα αναζήτησης και ανάλυσης στοιχείων και συνθηκών, για τη λήψη μιας μεγάλης απόφασης. Μοιραζόμουν αυτή τη διαδικασία με κάποια συνάδελφο, καθώς βρισκόμαστε μες στις ίδιες συνθήκες και κάτω από τους ίδιους όρους στο πρόγραμμα εθελουσίας εξόδου του προσωπικού της επιχείρησης. Βρήκαμε όλες τις απαντήσεις που χρειαζόμαστε. Κάναμε όλους τους υπολογισμούς. Είδαμε το συμπέρασμα: τα χρήματα που μας προσφέρονται είναι όσα ακριβώς χρειαζόμαστε για να ζήσουμε ως να πάρουμε τη σύνταξή μας και, μάλιστα, πρέπει να είμαστε πολύ προσεκτικές με τις δαπάνες που είναι άλλες για έναν άνθρωπο που δεν εργάζεται πια και έχει ελεύθερο χρόνο και, άρα, διευρύνει τις κοινωνικές του συναναστροφές.
Η επομένη, χτες Παρασκευή, ήταν η ημέρα που έληγε η προθεσμία για την υποβολή της αίτησης. Την Πέμπτη το βράδυ κοιμήθηκα με μια ερώτηση “και το έργο της ζωής μου;” και μια κατάφαση “αύριο πρόκειται να πάρω τη σωστή απόφαση.”
Το πρωί της Παρασκευής στα εισερχόμενα της ηλεκτρονικής αλληλογραφίας υπήρχε ένα μήνυμα με τίτλο περί της εθελουσίας. Το άνοιξα πρώτο, χωρίς δεύτερη σκέψη. Ανανέωνε την προθεσμία για λίγες μέρες. Α, τι καλά, δεν είναι απαραίτητο ν’ αποφασίσω σήμερα. Μετακίνησα τη σημείωση στο ημερολόγιο. Για σήμερα είχα γράψει: εθελούσια έξοδος. Για μεθαύριο έγραψα: εθελούσια ελευθερία. Είχα πάρει την απόφαση.
Ευχαριστώ κι ευγνωμονώ και τον χρόνο μου ελευθερώνω
Ευχαριστώ κι ευγνωμονώ και αφοσιώνομαι στο έργο μου
Ευχαριστώ, ευγνωμονώ, εύΧρηστο λόγο δημιουργώ
Ευχαριστώ κι ευγνωμονώ, ευανθώ και ευκαρπώ
Ευχαριστώ, ευγνωμονώ, άγω πυρ προς τον λόγο τον δημιουργό
Αν οι καιροί της ακμής είναι συναρπαστικοί – όπως πάντα η άνθηση και η καρποφορία – καθώς βγαίνουν κυνήγι η πρόοδος και η ευημερία και η εξέλιξη και βιάζονται να διανύσουν τις ανοιξιάτικες μέρες που αργούν να νυχτώσουν κι αγωνίζονται ν’ αποδείξουν το ένα καλύτερο από το άλλο τα έργα του ανθρώπου
Οι καιροί της παρακμής είναι εκείνοι οι μαγικοί καιροί – όπως πάντα η σπορά και η καλλιέργεια – όταν η εργασία, ο μόχθος και ο ιδρώτας που παγώνει πάνω στο κορμί καθώς βραδιάζει νωρίς την εποχή του φθινοπώρου, αγρυπνούν μυστικά σε πείσμα του κόπου και σκέφτονται ελεύθερα σε πείσμα του σκότους για να φέρουν στο φως του κόσμου το όνειρό τους
singing we create the world 
kind of dialogue